Narkomania
Narkotyki to nie wynalazek ostatnich wieków. Ludzkość od początku swej historii stosowała różnego typu substancje odurzające. Wzmianki dotyczące pierwszych środków o działaniu narkotycznym możemy znaleźć już w źródłach z VI tysiąclecia p.n.e.
Narkotyki są to nielegalne substancje pochodzenia naturalnego lub syntetycznego, używane w celu zmiany stanu psychicznego. Działają głównie na ośrodkowy układ nerwowy, powodując różne reakcje organizmu, np. błogostan, dobre samopoczucie, uspokojenie, senność, nadmierne pobudzenie, wahania nastroju, halucynacje, pobudzenie seksualne.
Używanie narkotyków prowadzi do uzależnienia, a skoro tak jest, to warto się dowiedzieć czym to uzależnienie jest. Uzależnienie jest stanem psychiczny i fizyczny, spowodowanym używaniem substancji psychoaktywnych, kiedy zachowania związane z ich używaniem uzyskują wyraźną przewagę nad innymi, które były charakterystyczne dla danej osoby. Objawami uzależnienia są zachodzące w zachowaniu zmiany oraz silna potrzeba zażywania substancji w celu uzyskania psychicznych efektów jej działania lub uniknięcia objawów wynikających z jej braku. Uzależnienie traktowane jest jako choroba i w związku z powyższym wymaga specjalistycznej i wszechstronnej interwencji, zarówno medycznej, psychologicznej, jak i społecznej.
Mimo, że zjawisko narkomanii to jeden z najpoważniejszych problemów społecznych, a także chorób XXI wieku. Wyniki badań przeprowadzonych w 2019 roku w Polsce potwierdzają, że używanie narkotyków jest o wiele mniej rozpowszechnione niż picie napojów alkoholowych. Według danych z badań odsetek osób, które miały kontakt z narkotykami w ciągu ostatniego roku w Polsce jest 16 razy niższy od odsetka osób mających kontakt z alkoholem. W Polsce odsetek osób używających narkotyków w wieku 15-34 lata wyniósł 10,4%. Polska znajduje się w grupie krajów europejskich o niższych wskaźnikach.
Obowiązujące w Rzeczpospolitej normy prawne nakładają wiele sankcji karnych na osoby powiązane ze środowiskiem narkomanii. Narkotyki są substancjami nielegalnymi. Ich posiadanie, wytwarzanie, sprzedaż (oraz inne działania określone w Ustawie z dnia 29 lipca 2005 roku o przeciwdziałaniu narkomanii) stanowią przestępstwo i podlegają, zgodnie z kwalifikacją czynu, karze określonej w Ustawie.
Według ostatniego badania Krajowego Biura ds. Przeciwdziałania Narkomanii i Kantar Polska z 2018 roku w populacji generalnej marihuana była najczęściej używanym narkotykiem z odsetkiem 12,1%. Do jej zażywania przyznało się 7,8% badanych w wieku 15-34 lata (2018 rok). Na drugim miejscu pod względem rozpowszechnienia używania substancji nielegalnych wśród uczniów gimnazjów jest amfetamina (4,2%), a wśród uczniów szkół wyższego poziomu ecstasy (5,1%).
Rozpowszechnienie używania nowych substancji psychoaktywnych, czyli tzw. „dopalaczy” jest niższe niż przetworów konopi. Wśród gimnazjalistów 5,2%, a wśród starszych uczniów 5,3% używało kiedykolwiek tych substancji. Odsetek gimnazjalistów, którzy sięgali po „dopalacze” w czasie ostatnich 30 dni przed badaniem wyniósł około 2,5%.
Jeszcze rzadziej zdarza się przyjmowanie leków uspokajających lub nasennych bez przepisu lekarza. Takie doświadczenia, chociaż raz w życiu, stały się udziałem 15,1% uczniów w wieku 15-16 lat i 18,3% uczniów starszych.
Narkomania podobnie do alkoholizmu to choroba braku zaspokojenia podstawowych potrzeb człowieka: miłości, poczucia bezpieczeństwa, czy akceptacji. Osobami narażonymi na uzależnienie od narkomanii są osoby, które cechuje brak pewności siebie. Są to osoby, które mają problem z asertywnością, nie potrafią konstruktywnie radzić sobie z sytuacjami trudnymi, z rozwiązywaniem konfliktów, czy z pożytecznym wykorzystaniem czasu wolnego. Wśród powodów sięgania po środki odurzające podaje się próby zaimponowania znajomym, chęć naśladowania towarzystwa, poznawanie nowych bodźców, próby ucieczki od problemów, problemy emocjonalne, nudę, czy brak pomysłu na spędzanie wolnego czasu.
Narkomania charakteryzuje się tak zwanym głodem narkotycznym, czyli fizycznym cierpieniem spowodowanym odstawieniem substancji, który prowadzi do zdobycia narkotyku za wszelką cenę.
U osób uzależnionych występują zmiany w wyglądzie i zachowaniu m.in.: przekrwione białka oczu i rozszerzone źrenice, nadpobudliwość przeplatana sennością i apatią, specyficzny zapach jamy ustnej, chroniczny katar, zaburzenia akcji serca, choroby układu oddechowego, paranoje narkotyczne i wybuchy agresji. Efekty zażywania substancji psychoaktywnych są bardzo groźne, nie tylko dla zdrowia fizycznego, ale również psychicznego.
Mówiąc o zagrożeniach związanych z narkomanią nie można zapominać też o groźnych chorobach, bardzo często występujących wśród uzależnionych od substancji przyjmowanych dożylnie – ryzyko zakażenia wirusem HIV czy WZW typu C. Niezachowanie podstawowych zasad higieny może doprowadzić do zakażenia w okolicach wkłucia, bakterie mogą wniknąć bezpośrednio do krwiobiegu, wywołując sepsę.
Osoby uzależnione często nie zdają sobie sprawy ze swojego uzależnienia. Przyjmowanie substancji traktują jako rozrywkę, odskocznię, z której w każdej chwili mogą zrezygnować. Nic bardziej mylnego! Uzależnienie od narkotyków jest bardzo poważnym problemem, stanowi źródło zagrożenia dla zdrowia i życia.
Jak wyglądają poszczególne fazy uzależnienia od narkotyków?
• Faza inicjacji – to pierwszy etap, dotyczący osób, które minimum raz sięgnęły po narkotyki;
• Faza eksperymentalna – to etap, w której osoba próbuje różnych rodzajów substancji psychoaktywnych;
• Faza zażywania – to etap odurzania się, w wyniku czego dochodzi dość często do szkód w kwestii zdrowotnej, zawodowej, materialnej i społecznej. Na tym etapie rośnie poziom tolerancji na substancje psychoaktywne, z czym wiąże się zwiększanie dawek narkotyku;
• Faza uzależnienia – to etap, w którym uzależniony nie potrafi już odmówić kolejnej dawki; typowym zachowaniem na tym etapie jest tak zwany głód narkotykowy, stany lękowe i depresyjne, nerwowość.
Narkomania, to nie tylko problem osoby, która nadużywa środków odurzających, ale również rodziny i całego środowiska poprzez współuzależnienie.
Czym jest współuzależnienie?
Jest to szereg zaburzeń występujących u bliskich osoby uzależnionej, objawiających się m.in.:
– koncentrowaniem swojej uwagi na osobie używającej narkotyków kosztem pozostałych członków rodziny;
– negowaniem występującego problemu uzależnienia;
– ukrywaniem przed otoczeniem używania narkotyków przez osobę bliską;- zagubieniem, niepewnością, bezradnością, chaosem i zamętem uczuciowym;- ochroną osoby używającej narkotyków;
– unikaniem sytuacji konfliktowych.
Leczenie uzależnienia od narkotyków to trudny, żmudny i długi proces, w pełni zależny od zaangażowania uzależnionego, który chce wyjść z nałogu. Pierwszym etapem jest detoksykacja. Jej celem jest wydalenie z organizmu wszystkich środków psychoaktywnych. Następnie uzależniony odbywa terapię, najczęściej w ośrodku zamkniętym, pod czujnym okiem lekarzy i psychoterapeutów. Kolejnym etapem leczenia jest ponowna socjalizacja i wejście do społeczeństwa, ściśle związane z prowadzeniem normalnego życia bez narkotyków.
Narkomania to jeden z najbardziej bulwersujących opinię publiczną problemów społecznych. Obcość kulturowa zjawiska, często dramatyczne konsekwencje brania narkotyków, zagrożenie dzieci i młodzieży – to, jak się wydaje, główne przyczyny reakcji społecznych, w których dominują lęk i odrzucenie.
https://www.kbpn.gov.pl/portal?id=110945https://www.medonet.pl/zdrowie,narkomania—definicja…________________________________________„Służba Zdrowia” nr 84-87 z 26 października 2000 r. J.Sierosławski Narkomania – problem zdrowia publicznego G.NOWAK-STARZ, A.BABIARZ, A.SALWA, M.SIWEK, M.BUJNOWSKA, S.JABŁOŃSKA, F.KOWALSKI, A.STRZELECKA Problem narkomanii i narkotyków w Polsce. Rozmiar trendy i zjawiska.